hollands glorie

Wandeling ‘t Pad van Zus, Veluwe

'

t Pad van Zus is een prachtige wandeling in Garderen op de Veluwe. De naam ‘t Pad van Zus is een woordgrapje, een verwijzing naar ‘t Gat van Zus. Een oudijsgat uit de periode van de voorlaatste ijstijd, zo’n 150.000 jaar geleden. Eigenlijk niet meer dan een grote kuil van historische waarde. Al is dat misschien ook wat gechargeerd gezegd. Wat overblijft is een prachtige wandeling van 12 kilometer door de bossen van de Veluwe!

Lengte

12 km

Routekleur

Paars

Vertrekpunt en parkeren

Parkeerplaats Hogesteeg (gratis)

Wat overblijft is een prachtige wandeling van 12 kilometer door de bossen van de Veluwe!

Wandelen over 't Pad van Zus

Toen we deze wandeling opzochten, had ik eigenlijk geen idee wie of wat ‘zus’ was. Een grootmoeder uit deze tijd? Een bijzondere vrouw van vroeger, die hier toevallig geleefd heeft? We hebben er tijdens deze wandeling flink op los gefantaseerd. Nu wil ik niet zeggen dat onze fantasieën perse goede ideeën waren, maar de waarheid was een stuk minder avontuurlijk, haha. We lazen later pas dat de ‘zus’ in dit verhaal verwijst naar schrijfster C.E. van der Waals-Nachenius, die een bijzonder boekje schreef over het bosgebied van Boeschoten, in het begin van de 20e eeuw.

We hebben er tijdens deze wandeling flink op los gefantaseerd.

Wandelen door Boeschoten

Dat Boeschoten is blijven hangen na deze wandeling, waar mevrouw C.E. van der Waals-Nachenius over schreef. ‘Boeschoten is een eeuwenoude enclave in het Speulder- en Sprielderbos van ongeveer 750 hectare groot’, lees ik op de website van Staatsbosbeheer. Een enclave dus, waar nog steeds de schaapskooi Boeschoten in te vinden is. Ergens ver weg van de bewoonde wereld, dicht in de bossen van de Veluwe. En ‘t Gat van Zus dus.

Wandelen langs de schaapskooi

Die schaapskooi komen we tijdens deze wandeling zeker tegen. Het geeft onderdak aan de schapen die overdag de Veluwe begrazen. Het ziet eruit als een oude schaapskooi: een houten schaapskooi met een rieten dak en wat picknicktafeltjes eromheen. We maken dankbaar gebruik van de picknickmogelijkheid. Helaas staan de schapen ergens op de heide, maar we kunnen wel even lekker genieten van het bos.  

Wandelen in het Speulderbos

Dit bos schijnt één van de oudste bossen van Nederland te zijn. Eeuwenoude eiken in de meest magische vormen geven dit bos in de volksmond ook wel de naam ‘het bos van de dansende bomen’. De kromme takken van eiken- en beukenstammen staan in de meest magische vormen. In de zomer, met een fris zomerbriesje, ‘dansen’ de toppen van het Speulderbos door de blauwe lucht. Het is een wonderlijk gezicht. 

Deze wandeling ‘t Pad van Zus loopt ook langs holle wegen. Dat zijn oude handelswegen die in de loop van de eeuwen steeds verder zijn uitgesleten. Onder andere door paardenhoeven en de smalle wielen van de wagens waarmee het vroegere handelswaar vervoerd werd. De wegen zijn inmiddels uitgesleten: het zijn holle wegen geworden. Deze wandeling slingert over de landgoederen van Groot en Klein Boeschoten en het Speulderbos.

Nu we weten wie ‘zus’ was, wat zal dit gat er dan mee te maken hebben? Ah, daar gaan onze gedachten weer.

‘t Gat van Zus

Na ongeveer 6 km, komen we langs ‘t Gat van Zus. Hét onderwerp waar we al minstens twee uur over hebben nagedacht. Nu we weten wie ‘zus’ was, wat zal dit gat er dan mee te maken hebben? Ah, daar gaan onze gedachten weer. Het blijft toch een gekke naam: ‘’t Gat van Zus’. Dat zijn vast mensen geweest zonder al te levendige fantasie.

‘t Gat van Zus blijkt uiteindelijk een zogenaamd doodijsgat te zijn: een kuil van enkele meters diep en 30 meter groot in doorsnee. Bedekt met bladeren, dus de echte diepte ervan kunnen we maar moeilijk inschatten.

Op de Veluwe zijn meer van dit soort doodijsgaten te vinden, zoals ‘t Gat van Zus. Ze zijn ontstaan na de voorlaatste ijstijd, zo’n 150.000 jaar geleden. Gletsjers uit Scandinavië hadden door de ijstijd stuwwallen gevormd, nu nog te vinden als de stuwwal van Garderen of de stuwwal van Hoog Soeren. Daarbij werden grote ijsbrokken die van de gletsjers kwamen met zand en grind mee het land opgestuwd. Toen uiteindelijk de ijsstukken smolten, bleven er gigantische gaten over: de doodijsgaten. Je moet het maar net weten. Als je het niet weet, loop je waarschijnlijk zo langs ‘t Gat van Zus.

Wandeling ‘t Gat van Zus

Uiteindelijk is de wandeling ‘t Pad van Zus een fijne wandeling over Veluwse landschappen zoals we dat vaker zien. Heide, bos en stuifzand wisselen elkaar af met prachtige vergezichten. Het is een wandeling met historische waarde, langs grafheuvels, holle wegen, doodijsgaten en door een eeuwenoud bos. Een fijne wandeling. Maar of ik ‘t Gat van Zus vaker wil zien. Ik betwijfel het. Misschien toch op zoek naar ‘t Gat van Broer?

Heide, bos en stuifzand wisselen elkaar af met prachtige vergezichten.

Alles op een rijtje

4/5

Wandelroute

‘t Pad van Zus

Lengte

12 km

Soort wandeling

Paaltjeswandeling

Start- en eindpunt

Parkeerplaats Hogesteeg (gratis)

Horeca

Geen

Honden

Toegestaan, mits aangelijnd

Praktische tips

  • Op sommige punten zijn de paarse paaltjes moeilijker te vinden, mocht je niet willen verdwalen is het handig hier op te letten
  • In de Schaapskooi van de Veluwe kun je ook een activiteiten organiseren. Lees hier meer informatie.

Meer inspiratie